Ödem Nedir? Nasıl Atılır?

Ödem nedir? Bu sorunun en anlaşılır cevabı vücut doku veya organlarının etrafında aşırı sıvı birikmesi sonucu oluşan şişliklerdir. Bu sıvı birikmesi hücreler arasında veya kan damarlarının içinde meydana gelebilir. Ödemin en yaygın nedeni vücuttaki sıvı dengesinin bozulmasıdır. Bunun birçok farklı nedeni olabilir.

ÖDEME SEBEP OLAN DURUMLAR

• Lenf Drenaj Sorunları: Lenfatik sistem, vücuttaki fazla sıvının dolaşımını sağlayan bir sistemdir. Lenf düğümlerinde veya kanallarında tıkanıklık veya hasar, sıvının dolaşımını engelleyebilir ve ödeme yol açabilir.
• Dolaşım Sorunları: Kan damarlarının zayıflaması, genişlemesi veya tıkanması, kanın damar duvarlarından sızmasına neden olabilir. Bu da dokuların arasında sıvı birikimine yol açabilir.
• Tuz ve Sıvı Dengesizliği: Aşırı tuz tüketimi veya vücutta yetersiz sıvı alımı, vücutta sıvı birikimine neden olabilir.
• İnflamasyon ve Enfeksiyonlar: Vücutta iltihap veya enfeksiyonlar ödeme neden olabilir. Bu durumlar, damarların genişlemesine ve sıvının dokulara sızmasına yol açabilir.
• Kalp Yetmezliği: Kalbin yeterince etkili bir şekilde kan pompalayamadığı durumlar, kanın damarlarda birikmesine ve ödeme neden olabilir.
• Karaciğer ve Böbrek Sorunları: Karaciğer veya böbrek hastalıkları, vücutta sıvı birikimine neden olabilir çünkü bu organlar sıvı dengesini düzenlemede önemli rol oynar.
• Yanlış Beslenme: Aşırı tuzlu veya işlenmiş gıdaların tüketimi, ödeme yol açabilir.

ÖDEME SEBEP OLAN BESİNLER

• Yüksek Miktarda Kafein: Aşırı kafein alımı, sodyumun emilimini sınırladığı için sindirim sistemini olumsuz etkileyebilir, dolayısıyla vücutta ödem oluşmasına neden olan besinlerden biridir. Kafein sadece kahvede değil; çay, çikolata, kola, dondurma gibi birçok gıda içerisinde bulunur. Uzmanlar günlük kafein alımının 400 MG’ı geçmemesi gerektiğini söylüyor. 400 MG’ın üzerindeki kafein alımı, başta şişkinlik ve ödem olmak üzere vücutta çeşitli hastalıklara neden olabiliyor.
• Hazır Gıdalar: Katkı maddeleri içeren önceden hazırlanmış işlenmiş gıdalar, hazır soslar ve karbonhidrat içeriği yüksek gıdalar su tutucu özelliği olan gıdalara örnektir. Bu besinler bazı kişilerde ödem, şişkinlik, hazımsızlık gibi sindirim sorunlarına da neden olabiliyor. Ayrıca gıdaların uzun süre saklanması için uygulanan yöntemler başka sağlık sorunlarına da yol açabilmektedir.
• Turşu ve Konserve Gıdalar: Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre sağlıklı kişilerin günde en fazla 5 MG tuz tüketmesi gerekmektedir. Bir kişi günde 5-6 adet turşu yiyerek günlük tuz tüketimini fazlasıyla karşılayabilir. Turşu ve konserve gıdaların uzun süre saklanması için kullanılan ana madde tuz olduğundan yüksek oranda tuz içerir ve aşırı tüketiminde vücutta su tutulmasına neden olur.
• Karpuz: Karpuzda bol miktarda fruktoz bulunur ve bu da vücutta ödem oluşmasına neden olan besinlerden biridir. Fruktozu tam olarak sindiremeyen kişilerde bu durum ödem oluşmasına yol açabilir. Uzmanlar, karpuz yedikten sonra vücudun vereceği tepkiye göre özellikle yaz aylarında karpuz tüketiminin buna göre ayarlanmasını öneriyor.
• Yapay Tatlandırıcılar: Başta sakız olmak üzere market raflarında satılan birçok paketlenmiş ürün, vücut tarafından yavaş yavaş sindirilen sorbitol ve ksilitol adı verilen yapay tatlandırıcılar içerir. Bu, insanların gaz, şişkinlik ve hatta ishal gibi sorunlar yaşamasına neden olabilir. Ayrıca içerdikleri kanserojen maddeler nedeniyle başka sağlık sorunlarına da neden olabilirler.
• Alkol: Alkol vücudun su tutma yeteneğini artırır. İnsanların alkol içtikten sonra susamasının nedeni budur. Uzmanlar, su içerken bol su içmeniz gerektiğini ya da içtikten sonraki gün bol su içmeniz gerektiğini vurguluyor.
• Ekmek: Ekmek, Türkiye’de temel gıdalardan biri ve en çok tüketilen gıdalardan biridir. Doğrudan yenmese bile ekmek, pizzadan sandviçe kadar yüzlerce başka yiyecekle birlikte dolaylı olarak yenir. Ancak özellikle hazır ekmek, ev yapımı ekmeğin üç katı tuz içeriğine sahiptir. Bu nedenle sıklıkla şişkinliğe neden olur ve bu da vücudun şişmesine neden olur.

ÖDEM NASIL ATILIR? ALTERNATİF ÇÖZÜMLER

Ödemin nasıl atılacağı, ödeme neden olan duruma bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak, ödemin atılmasına yardımcı olabilecek bazı yöntemler şunlar olabilir:

• Sıvı Alımını Düzenlemek: Vücudunuzun ihtiyacından daha fazla sıvı almamaya çalışın. Özellikle aşırı tuzlu gıdaları ve işlenmiş yiyecekleri sınırlamak, sıvı birikimini azaltabilir.
• Hareket Etme: Düzenli egzersiz yapmak, lenf drenajını artırarak ödemin atılmasına yardımcı olabilir. Ancak aşırı egzersiz de ödemi artırabilir, bu nedenle dengeli bir yaklaşım benimsemelisiniz.
• Yüksek Bacak Pozisyonu: Ödem genellikle ayak bileklerinde ve bacaklarda birikirse, bacakları yükseğe kaldırarak dinlenmek ödemin azalmasına yardımcı olabilir.
• Masaj ve Manuel Lenf Drenajı: Uzman bir masaj terapisti veya fizyoterapist tarafından uygulanan masaj veya lenf drenajı, lenfatik sistemi destekleyerek ödemin atılmasına yardımcı olabilir.
• Tuz Alımını Sınırlamak: Tuzun sıvı tutulumunu artırabileceği unutulmamalıdır. Tuz alımını azaltmak, ödem riskini azaltabilir.
• Bölgesel Soğuk Uygulama: Ödemli bölgelere hafif soğuk uygulamak, damarları daraltarak ödemi azaltabilir. Ancak aşırı soğuk uygulamaktan kaçının.
• Doktorunuzun Tavsiyelerine Uymak: Ödemi tedavi etmek için doktorunuzun önerdiği tedavi planını takip etmek önemlidir. Eğer ödemin altında yatan bir sağlık sorunu varsa, bu sorunun tedavi edilmesi gerekebilir.

Unutmayın ki ödem tedavisi, ödemin nedenine ve şiddetine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Eğer ödem sürekli veya rahatsız edici bir durum haline gelirse, mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmalısınız. Kendi kendinize tedavi uygulamadan önce bir uzmana danışmak her zaman en iyisidir.

ÖDEMİN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Ödemin tedavisi, altında yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Tedavi genellikle ödeme yol açan temel nedene yönelik olmalıdır. Örneğin:

• Lenf drenaj sorunları tedavi edilebilir.
• Kalp veya böbrek hastalıkları uygun şekilde yönetilmelidir.
• İnflamasyon veya enfeksiyonlar için ilaç tedavisi gerekebilir.
• Tuz ve sıvı alımı dengelenmelidir.

Doktorunuz, ödemin nedenini belirlemek ve uygun tedaviyi önermek için gereken değerlendirmeyi yapabilir. Kendi kendinize herhangi bir tedavi uygulamadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmanız önemlidir.