Epilepsi krizi, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen nörolojik bir rahatsızlıktır. Halk arasında sara hastalığı olarak bilinen epilepsi, beyindeki sinir hücrelerinin anormal elektriksel aktivitesi sonucunda ortaya çıkan nöbetlerle tanımlanır.
Birçok insanın adını duyduğu ancak tam olarak ne olduğunu bilmediği epilepsi, aslında dünyanın dört bir yanında sayısız bireyi etkisi altına alan kompleks bir nörolojik hastalıktır. Bu rahatsızlık beynin bazı bölgelerindeki sinir hücrelerinin beklenmedik ve kontrolsüz elektriksel aktivitesi nedeniyle ortaya çıkan nöbetlerle karakterizedir.
Bu nöbetler dışarıdan bakıldığında ani ve şiddetli hareketlere ya da bilinç kaybına neden olmaktadır. Bu da durumu hem hastalar hem de tanık olanlar için korkutucu hale getirebilmektedir. Ancak, doğru bilgi ve farkındalıkla bu nöbetlerin nasıl başladığı, ne gibi belirtiler gösterdiği ve en önemlisi bu anlarda nasıl müdahale edilmesi gerektiği konusunda aydınlatıcı bilgilere sahip olmak mümkündür. Peki, Epilepsi Krizi Nedir? Epilepsi Krizi Nasıl Geçer, Belirtileri Neler?
Epilepsi Nöbeti Nasıl Başlar?
Epilepsi nöbeti, beyindeki sinir hücrelerinin anormal elektriksel aktivitesi sonucu başlamaktadır. Bu anormal aktivite genellikle beynin belirli bir bölgesinde başlamakta ve tüm beyine yayılmaktadır. Her bireyde nöbetin başlangıcı farklı seyretmektedir.
Bazı hastalar için aura adı verilen belirli bir duyu ile başlamaktadır. Aura, nöbetin başlamadan önce gerçekleşen kısa bir dönemdir. Kendini görsel, işitsel ya da duyusal değişiklikler şeklinde göstermektedir. Örnek vermek gerekirse bazı hastalar nöbet başlamadan önce belirli bir koku hissederler. Bununla birlikte her epilepsi hastasında aura olmayabilir. Her hastalık, farklı şekilde seyretmektedir. Nöbetin başlaması, etkilenen beyin bölgesine ve nöbet türüne bağlı olarak farklı belirtilerle kendini göstermektedir.
Epilepsi Krizi Neden Olur?
Epilepsi krizi, beyinde anormal elektriksel aktivitenin bir sonucu ortaya çıkmaktadır. Ancak bu aktivitenin neden başladığı detaylı olarak bilinmemektedir. Ancak genel olarak belli başlı faktörlerin epilepsi nöbeti yani sara krizi nedenleri arasında olduğu bilinmektedir.
- Genetik Faktörler,
- Beyindeki Yapısal Anormallikler,
- Geçirilmiş Travmalar,
- Beyin Tümörleri,
- Enfeksiyonlar,
- Menenjit Gibi Bazı Enfeksiyonlar,
- Oksijen Eksikliği,
- Yüksek Ateş,
- Düşük Kan Şekeri,
- Alkol Veya Uyuşturucu Kullanımı,
- Metabolik ya da elektrolit dengesizliklerin nöbetlere yol açtığı bilinmektedir.
Ayrıca, bazı insanlar için stres, uykusuzluk, yorgunluk, bazı ilaçlar veya hatta bazı yiyecekler nöbetleri tetiklemektedir. Ancak birçok sara nöbeti nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Nöbetlere neden olan faktörlerin anlaşılması, etkili tedavi planının oluşturulması için önemlidir. Peki, Epilepsi Krizi Nasıl Geçer?
Epilepsi Krizi Nasıl Geçer?
Epilepsi krizinin nasıl geçeceği, nöbetin türüne ve şiddetine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bazı hafif nöbetler kendi kendine sona ererken, bazıları tıbbi müdahale gerektirmektedir. Bir nöbet sırasında kişinin yaralanmamasını sağlamak için güvenli bir alanda olması önemlidir.Eğer hasta yanınızda kriz geçiriyorsa, yere yatırmalı, başının etrafındaki tehlikeli nesnelerden uzaklaştırmalı ve başının altına yumuşak bir yastık koymalısınız.
Ayrıca kriz esnasında hastanın üzerinde sıkı giysileri varsa çıkarılmalı ya da gevşetilmelidir. Solunum durduğunda veya nöbet 5 dakikadan fazla sürdüğünde mutlaka acil tıbbi yardım alınmalıdır. Epilepsi hastaları için reçete edilen ilaçlar, nöbetlerin sıklığını ve şiddetini azaltmaktadır. Bu nedenle sara krizi önlemleri arasında ilaç kullanmak ve düzenli olarak doktora görünmek yer almaktadır.
Epilepsi Krizi Nasıl Anlaşılır?
Epilepsi krizinin belirtileri, etkilenen beyin bölgesine ve nöbetin türüne bağlı olarak değişmektedir. Genel nöbetlerde, kişi bilincini kaybeder, vücudu kasılır ve ritmik bir şekilde sarsılır. Absans nöbetlerinde ise kişi kısa bir süre için “boşluğa dalma” şeklinde tepkisiz kalabilmektedir.
Parçalı nöbetlerde ise belirli bir vücut bölgesinin kasılması veya titremesi, duyusal veya duygusal değişiklikler şeklinde belirtiler gözlemlenmektedir. Ayrıca her nöbet, her hastada farklı şekilde seyredebilmektedir. Bu nedenle genel bir kanıya ulaşmak oldukça zordur. Ancak aşağıda yer alan genel belirtileri incelemeniz, faydalı olacaktır.
- Kısa süreli bilinç kaybı
- Sarsılma veya titreme
- Aniden donma
- Boş boş bakma
- Koku, tat, görme veya duygu değişiklikleri
- Duygusal veya davranışsal değişiklikler
Epilepsi krizi genellikle saniyeler içerisinde gerçekleşmektedir. Bu nedenle anında müdahale edilmeli, kişinin kendisine ve çevresine zarar vermesi engellenmelidir. Epilepsi krizi ihtimaline karşın sevdiklerinizin ve bu riski taşıyan yakınlarınızın yanında olmaya özen göstermeli; belirtilerini, müdahale yöntemlerini iyi bir şekilde öğrenmeli ve buna göre hareket etmelisiniz.
Bir Cevap Yaz
